231. Bilthoven - Zeist - Utrecht

Trein en Tram

Begin: NS Station Bilthoven Eind: NS Utrecht Centraal
Dit keer een combinatie van twee spoorroutes, of misschien wel drie, want inUtrecht doen we nog een ministukje Maliebaan.
We starten de wandeling in Bilthoven. Het is een luxe plaats, waar veel Uithofse professoren zetelden. Bilthoven is de eerste in rij van groene heuvelrugplaatsjes. In 1901 werd het spoor vanaf hier geopend naar Zeist, zodat Utrecht verbonden was. Het trace is mooi bewaard gebleven en loopt door stille bossen. Een curieus detail is het nooit gebruikte viaduct over de A28. Broodje aap verhalen beweren dat hier een geheime pijpleiding moest worden gelegd om vliegveld Soesterberg van kerosine te boorzien, maar die leiding loopt ergens anders. Het viaduct is dus puur het resultaat van logistieke misrekening.
Eenmaal in Zeist vinden we nog kleine stukken trace terug. Alles is hier volgebouwd. Het spooremplacement in hartje Zeist is nog goed te herkennen als plein, waar nu de bussen hun passagiers inladen. We zien ook nog de Stationslaan aan het plein liggen.
Hier eindigt het eerste stuk van dewandeloing. Het tweede sluit hier rechtstreeks op aan, want we pakken de “tram” naar Utrecht via de Bilt. Vanaf 1879 to 1949 liep het lijntje. Het was een van de drukste tramverbindingen van Nederland met 8 trams per uur. De bus heeft zoals altijd destijd de strijd gewonnen. We lopen langs diverse landgoederen en passeren eerst Het Rond, de Hernhutters en Slot Zeist. Vandaar gaat het langs de brede Utrechtseweg langs de Ridderhofstad Kersbergen, waar allen een poort van over is. Hier vinden we ook Villa Veldheim, een product van Jan Stuivinga, die ook in Zeist het stadhuis voor zijn rekening nam.
Als we De Bilt naderen krijgen we Landgoed Vollenhoven, een zogenaamde Stichtse Lustwarande. Die warandes waren al die buitens die van De Bilt tot Rhenen aan de Utrechtse heuvelrug liggen. Dit is 18de eeuws en was bezit van Van Tuyll van Serooskerke en later nog vele andere rijkaards. ’t Ziet er overigens nog perfect uit.
We komen in De Bilt, en passeren de Biltse Hoek, een van de oudere Valk restaurants/hotels. De tram kwam hier gewoon langs.
De Bilt is beroemd om zijn KNMI. In 1854 opgericht door Buijs Ballot (Van die weerwet) en vanaf 1897 in De Bilt. Zo’n 400 man zijn in de “weer” om Nederland van voorspellingen te voorzien, die ondanks nieuwste IT technologie er toch wel eens naastzitten.
We lopen nu langs de Biltse Grift. Een gedeeltelijk oude Vechtloop en later een waterweg van Utrecht naar Zeist (1639). Als het watertje Utrecht oost nadert, wordt het onderdeel van de Hollandse (Nieuwe) Waterlinie, waar we ook park en Provinciehuis vinden (alweer een nieuwe). Die linie is een omvanrijk verdediginscomplex rond oost Utrecht. De bisschop had er wel wat voor over om en droge voeten en de vijand van zich af te houden.
Wat opvalt zijn de enorme hoeveelheid wegen die om Utrecht lopen. Zowel de oude snelwegen (nu N-wegen) en de nieuwe snelwegen (A-wegen) bepalen het straatbeeld van de wandelaar die van Zeist naar Utrecht wil lopen. De Berekuil, vroeger de rotonde om Utrecht binnen te komen, is daar ook een voorbeeld van: Auto’s boven, fietsers (en nu ook bus) beneden. Je komt Utrecht binnen via de Biltstraat, wat nu Busbaan is. Ik heb er daarom voor gekozen de trambaan te verlaten en via de Maliebaan (prachtige bomenlaan) naar het centrum te lopen. We passeren hier ook de Maliebaan spoorlijn. Die is nog actief, want Sation Malieboon is nu het uiterst populaire spoorwegmuseum.
Via het oude stadscentrum waaruit het stadhuis overigens is verdwenen naar het Jaarbeursplein. Lopen we naar het NS station wat alweer zijn VIERDE generatie ingaat.